một Thụy Sĩ "keo kiệt" trong mắt người Trung Quốc

( bài và hình ảnh do anh Đỗ Văn Lý - K3 gởi về từ Thụy Sĩ )

Tinh thần tiết kiệm của họ thực sự lành mạnh, thực sự có lý trí. Một quốc gia, một dân tộc như vậy nhất định sẽ có tương lai sáng sủa.

Trong 2 nhiệm kỳ làm đại diện ngoại giao Trung Quốc tại Thụy Sĩ, tổng cộng tôi đã ở đất nước này 5 năm rưỡi.

Ảnh: đỗ văn lý

Ai cũng biết đây là quốc gia giàu nhất thế giới xét về thu nhập bình quân đầu người. Song chắc ít người biết về tính cần cù tiết kiệm của người Thụy Sỹ.

Chớ nên đánh giá qua y phục

Trong mấy năm ở Thụy Sĩ, tôi đã không ít lần trông thấy các vị khách nước này khi đến thăm chúng tôi thì mặc lễ phục lịch sự, nhưng khi đã cáo từ ra về là họ lập tức thay quần áo trước khi lên xe.

Ảnh: đỗ văn lý

Trong con mắt người Trung Quốc chúng ta, việc thay quần áo trước mặt người khác chẳng ít thì nhiều có chút xấu hổ. Ấy thế mà người Thụy Sĩ làm việc đó hoàn toàn tự nhiên coi như không có kiêng dè gì cả. Vị Đại sứ tiền nhiệm của tôi cũng từng để ý tới chuyện thay quần áo ấy, và khi tôi mới tới đây nhậm chức, ông đã kể lại việc này để giới thiệu cho tôi biết tác phong sinh hoạt giản dị tiết kiệm của người Thụy Sĩ, vừa kể ông vừa tấm tắc khen.

Ảnh: đỗ văn lý

Chủ và khách đều vét sạch đĩa thức ăn

Thực đơn mời khách của người Thụy Sĩ đơn giản, chỉ có mấy thứ: món nguội, món súp, một món chính và đồ ngọt. Nếu hôm nào trên bàn có bày hai món nóng thì nhất định đó phải là trường hợp ngoại lệ. Điều thú vị là mỗi khi ăn món nguội, bao giờ cũng thấy họ bày lên bàn những lát bánh mì nướng để thựckhách dùng bánh vét sạch thức ăn trong đĩa.

Ảnh: đỗ văn lý
Anh Đỗ Văn Lý và phu nhân tại Thụy Sĩ

Hãy tưởng tượng trong các bữa tiệc ở Trung Quốc giả thử nhìn thấy các vị khách dùng bánh mì vét sạch như lau như li thức ăn còn lại trong đĩa, chắc hẳn chủ nhân nếu không ngất xỉu thì cũng trố mắt lè lưỡi vì ngạc nhiên.

Một lần tôi được mời đến dùng cơm tại nhà một bạn người Thụy Sĩ. Bữa ăn hôm ấy có món chính là món biptết - thịt bê thái sẵn từng miếng để ngay trên bàn, vừa rán vừa ăn. Tôi liếc mắt nhìn thì thấy thịt rất tươi ngon, mỗi miếng to bằng lòng bàn tay. Chủ nhân nói: Mỗi người một miếng, không hơn không kém. Chuyện này tôi nhớ rõ lắm, không thể nào quên được. Phần vì khâm phục sự tính toán chi li căn cơ của chủ nhân, phần vì chạnh lòng nghĩ đến cảnh ở Trung Quốc khắp nơi người ta nhậu nhẹt tràn lan say sưa tối ngày, thức ăn thừa mứa phí phạm không thể nào kể hết sự tốn kém.

Ngân sách nhà nước tính từng đồng

Không thể phủ nhận là người Thụy Sĩ quản lý tiền nong của cải cực kỳ chặt chẽ, có lúc đến là kỳ quặc. Việc quản lý tài chính của các cơ quan nhà nước rất nghiêm ngặt. Điều này tôi thấy rõ qua việc họ thu xếp đón tiếp các phái đoàn Trung Quốc.

Ảnh: đỗ văn lý

Thí dụ từ giờ nào ngày nào cho đến giờ nào ngày nào là do Nhà nước tiếp đãi; thời gian còn lại là do khối doanh nghiệp tiếp đãi; ai tiếp người ấy chịu chi phí. Nếu đón một đoàn lớn thì phía Thụy Sĩ đều thông báo rõ mọi chi tiết như Nhà nước chỉ chi phí tiếp mấy vị khách, mỗi vị bao nhiêu tiền mỗi ngày, Nhà nước hoan nghênh khách đến thăm Thụy Sĩ, nhưng khách phải tự chịu chi phí v.v...

Chẳng nói cũng rõ, cung cách quản lý như vậy gây ra khá nhiều khó khăn cho các nhân viên sứ quán Trung Quốc. Họ phải mất khá nhiều thời gian bàn bạc, thông cảm thậm chí mặc cả với phía Thụy Sĩ.

Nhưng lâu ngày rồi chúng tôi cũng hiểu ra một điều: đối với người Thụy Sĩ, hữu nghị là hữu nghị, còn tiền bạc là tiền bạc.

"Keo kiệt" là mỹ đức


Đại để, từ những chuyện kể trên, người ta đi đến kết luận là dân Thụy Sĩ "keo kiệt". Tôi thêm dấu ngoặc kép vào từ keo kiệt bởi lẽ tôi cho rằng kết luận như thế có phần nông cạn, phiến diện.

Tôi nghĩ rằng cái đó chính là đức tính tốt đẹp của người Thụy Sĩ, là tinh thần dân tộc vĩ đại và đáng quý.

Bà Monica nói rất đúng: những người Thụy Sĩ giàu có đều rất bình dị, không kiêu ngạo, không khoe của. Họ không phô trương sự giàu có của mình qua cách tiêu tiền, mua sắm và ăn mặc.

Nguyên Hải lược dịch theo Tạp chí World Affais